Popowodziowa odbudowa cieku Miedzianka i Witka z dofinansowaniem UE
Wody Polskie – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej we Wrocławiu – uzyskały pozytywną ocenę wniosku o dofinansowanie popowodziowej odbudowy cieku Miedzianka i Witka. Projekt został zakwalifikowany do wsparcia w ramach Programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021–2027 (FEnIKS), w priorytecie FENX.02 „Wsparcie sektorów energetyka i środowisko z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR)”, działaniu FENX.02.04 „Adaptacja do zmian klimatu, zapobieganie klęskom i katastrofom”. Dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej wyniesie ponad 94 mln zł.
- Pozyskanie ponad 94 milionów złotych dofinansowania z Unii Europejskiej na odbudowę cieków Miedzianka i Witka to potwierdzenie skuteczności działań Wód Polskich w zakresie realizacji projektów o strategicznym znaczeniu dla bezpieczeństwa mieszkańców i ochrony środowiska. Pokazuje to, że potrafimy nie tylko planować, ale również skutecznie wdrażać ambitne przedsięwzięcia o ponadregionalnym i transgranicznym charakterze – mówi Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.
Kompleksowa rewitalizacja Miedzianki i Witki do końca 2028 roku
Projekt popowodziowej odbudowy cieków Miedzianka i Witka, realizowany na terenie gmin Bogatynia i Zgorzelec w województwie dolnośląskim, obejmuje m.in. modernizację wałów przeciwpowodziowych i urządzeń wodnych oraz działania renaturyzacyjne.
- Celem projektu jest zapewnienie skutecznej ochrony przeciwpowodziowej dla mieszkańców miejscowości Radomierzyce oraz miasta Bogatynia, a także zabezpieczenie zabudowy i infrastruktury – w tym strategicznie ważnej Kopalni Węgla Brunatnego Turów – przed skutkami wysokich stanów wód. Wzmocnimy ochronę licznych obiektów o wysokiej wartości historyczno-kulturowej, w tym zespołu pałacowo-parkowego z XVIII wieku w Radomierzycach, wpisanego do rejestru zabytków. W sumie zwiększymy bezpieczeństwo około 25 tysięcy mieszkańców - zaznacza Marcin Jarzyński, zastępca prezesa Wód Polskich ds. ochrony przed powodzią i suszą.
Przedsięwzięcie ma charakter ponadregionalny i transgraniczny – jego oddziaływanie obejmuje również obszary po stronie czeskiej i niemieckiej, co podkreśla jego znaczenie w kontekście współpracy międzynarodowej w zakresie ochrony przed klęskami żywiołowymi. O jego szerokim społecznym i środowiskowym wymiarze świadczą m.in.:
- zapewnienie ochrony życia, mienia i infrastruktury mieszkańcom terenów zagrożonych powodzią,
- zabezpieczenie obiektów zabytkowych o szczególnych walorach kulturowych,
- duże zainteresowanie społeczne, wyrażone podczas konsultacji społecznych prowadzonych na etapie koncepcji,
- zastosowanie rozwiązań prośrodowiskowych i renaturyzacyjnych, takich jak przebudowa stopni na bystrza kamienne, zachowanie meandrów, zróżnicowanie struktury dna czy wykorzystanie naturalnych materiałów w umocnieniach.
Projekt łączy funkcje ochrony przeciwpowodziowej z działaniami na rzecz poprawy stanu ekologicznego rzek, przyczyniając się do zwiększenia odporności środowiska wodnego oraz bezpieczeństwa lokalnych społeczności. Szacunkowy koszt realizacji wynosi 120 mln zł, z czego ponad 94 mln zł pochodzi ze środków Unii Europejskiej. Zakończenie prac planowane jest na 2028 rok.
Miedzianka bezpieczna dla ludzi i bliższa naturze
W ramach projektu odbudowy rzeki Miedzianka, zaplanowano szereg działań mających na celu poprawę ochrony przeciwpowodziowej oraz przywrócenie naturalnych funkcji cieku.
Obecnie rzeka Miedzianka jest w całości uregulowana, dlatego projekt zakłada działania przeciwpowodziowe, które pozwolą lepiej wkomponować inwestycję w krajobraz. Wśród planowanych rozwiązań znajdują się m.in. odcinkowe poszerzenie koryta, budowa i nadbudowa ścian oporowych oraz umocnienie brzegów z wykorzystaniem materiałów naturalnych, co sprzyja zachowaniu walorów krajobrazowych i ekologicznych terenu.
- Dzięki tym działaniom poprawimy przepływ wód oraz zabezpieczymy brzegi przed erozją, zwiększając odporność infrastruktury na ekstremalne zjawiska pogodowe. Przełoży się to bezpośrednio na skuteczniejszą ochronę terenów zamieszkałych oraz kluczowej infrastruktury technicznej – podkreśla Stanisław Longawa, dyrektor RZGW we Wrocławiu.
Szczególny nacisk położono na modernizację istniejących stopni i progów – zostaną one przebudowane na bystrza kamienne, co umożliwi swobodną migrację organizmów wodnych i znacząco poprawi ciągłość ekologiczną cieku. Dzięki temu zlikwidowane zostaną przeszkody na drodze migracyjnej ryb i innych gatunków wodnych.
- Zachowamy naturalne procesy korytotwórcze, w tym meandry i zastoiska, a także zadbamy o urozmaiconą strukturę dna i stref brzegowych poprzez utworzenie odsypisk oraz pozostawienie nieubezpieczonych odcinków brzegów. Dzięki tym działaniom rzeka Miedzianka odzyska bardziej naturalny charakter, co przełoży się na poprawę warunków siedliskowych dla organizmów wodnych i przybrzeżnych, zwiększenie bioróżnorodności oraz wzmocnienie funkcji ekologicznych cieku – dodaje Jacek Drabiński, zastępca dyrektora RZGW we Wrocławiu ds. ochrony przed powodzią i suszą.
Realizacja inwestycji na Miedzance przyniesie wymierne korzyści zarówno w zakresie bezpieczeństwa przeciwpowodziowego, jak i poprawy stanu środowiska wodnego, przywracając rzece bardziej naturalny charakter.
Modernizacja zabezpieczeń przeciwpowodziowych i działania renaturyzacyjne – kompleksowe rozwiązania dla Witki
Inwestycja na rzece Witka znacząco zwiększy poziom ochrony przed skutkami powodzi, szczególnie dla mieszkańców miejscowości Radomierzyce oraz znajdującego się tam zespołu pałacowo-parkowego z XVIII wieku. Modernizacja wału przeciwpowodziowego na długości ok. 840 metrów pozwoli na podwyższenie jego korony, co zwiększy jego skuteczność w przypadku wystąpienia wezbrań wód. Dodatkowo przebudowa kanału ulgi na odcinku ok. 690 metrów poprawi przepustowość i funkcjonalność tego obiektu, pełniącego kluczową rolę w odprowadzaniu nadmiaru wód w czasie intensywnych opadów.
- Dzięki tym działaniom dostosujemy infrastrukturę hydrotechniczną do współczesnych wyzwań klimatycznych, takich jak coraz częstsze i gwałtowniejsze zjawiska pogodowe. W efekcie zwiększymy odporność regionu na klęski żywiołowe, a mieszkańcy zyskają realne poczucie bezpieczeństwa – wyjaśnia Jacek Drabiński.
Jednocześnie projekt uwzględnia szereg działań renaturyzacyjnych, które mają na celu przywrócenie bardziej naturalnego charakteru kanału ulgi rzeki Witka i poprawę jego funkcji ekologicznych
Zachowane zostaną istniejące meandry i zastoiska, co umożliwi utrzymanie naturalnych procesów korytotwórczych. Brzegi i dno kanału ulgi będą umacniane odcinkowo, z wykorzystaniem naturalnych materiałów, takich jak głazy, konary czy karpiny. Wprowadzenie tych elementów zwiększy różnorodność siedliskową, poprawi warunki bytowe dla organizmów wodnych i przybrzeżnych oraz pobudzi korzystne procesy biologiczne i fluwialne. Dodatkowo, zaplanowano utworzenie co najmniej czterech zatoczek wodnych, które poprawią drożność biologiczną i zapewnią ciągłość korytarza migracyjnego. Zachowany zostanie również naturalny układ bystrze–ploso, a struktura dna zostanie zróżnicowana poprzez wprowadzenie głęboczków i wypłyceń, co dodatkowo wzbogaci środowisko wodne i przyczyni się do odbudowy lokalnej bioróżnorodności.
- Dzięki tym rozwiązaniom kanał ulgi rzeki Witka stanie się bardziej przyjazny dla środowiska, a jego funkcje hydrologiczne zostaną wzbogacone o wartości przyrodnicze. Nasza inwestycja nie tylko chroni ludzi przed skutkami powodzi, ale również wspiera lokalną bioróżnorodność i przyczynia się do odbudowy naturalnych ekosystemów wodnych – podsumowuje Stanisław Longawa.
