Przejdź do głównych treściPrzejdź do wyszukiwarkiPrzejdź do głównego menu
niedziela, 11 maja 2025 04:45
Reklama

Symbole, tradycje, zwyczaje barbórkowe

Tegoroczna Barbórka w Turowie będzie skromniejsza i nie tak huczna jak bywała jeszcze dwa lata temu. Pandemia pokrzyżowała plany nie tylko górnikom. Sporo cyklicznych, tradycyjnych górniczych wydarzeń się nie odbędzie. Warto jednak przypomnieć najciekawsze tradycje górnicze.
Symbole, tradycje, zwyczaje barbórkowe

W Bogatyni i w Zgorzelcu słynne i głośne są pobudki górnicze. Orkiestra dęta zwykła maszerować ulicami miasta i dostojnie i nietypowo budzić mieszkańców. To chyba najprzyjemniejsza pobudka w roku.

Tradycji i symboli górniczych na naszym terenie jest mnóstwo. Choćby górniczy mundur i czako z pióropuszem, słynne karczmy piwne, combry babskie oraz patronka górniczej braci – Święta Barbara. To właśnie stąd wzięła się nazwa „barbórka” jako określenie górniczego święta.

Barbórkę obchodzi się od połowy XVIII wieku w kopalniach na ziemiach polskich w dniu Świętej Barbary – 4 grudnia. Pierwsze obchody miały miejsce w okręgu wydobycia rud ołowiowo-srebrowych w Tarnowskich Górach. Nieco później narodziła się tradycja świeckiej części obchodów - czyli górnicze zwyczaje spędzania czasu przy kuflu piwa – napoju powszechnego i taniego, nierzadko zastępującego posiłek.

Mówiąc o świecie górniczym warto mieć na uwadze kolory związane z górnictwem - są to czerń i zieleń. Czerń jest symbolem podziemnych ciemności, a zieleń górniczych tęsknot za zielenią lasów i pól, w czasie pracy pod ziemią.

Górnicy mają swój oryginalny strój i każdy jego element ma znaczenie. Czako to nakrycie głowy noszone łącznie z galowym mundurem górniczym. Przy czako zamocowany jest pióropusz symbolizujący miotełkę, którą dawniej górnicy używali do czyszczenia otworów strzałowych w masach skalnych. Kolory piór mają swoją symbolikę: zielone noszą generalni dyrektorzy, białe – inżynierowie i technicy górniczy, czarne – górnicy dołowi, natomiast czerwone przynależą orkiestrze górniczej, a biało-czerwone tamburmajorowi. Każdy górnik ma swój, szyty na miarę, mundur. Podkreśla on rangę górniczego zawodu. Pelerynka symbolizuje przedłużony kaptur chroniący gwarka przed wodą lejąca się ze stropu, a złote guziki przyszyte skośnie na piersi kiedyś były wypustkami, za które górnik wtykał m.in. lonty. Pierwsze polskie mundury górnicze kroju wojskowego wprowadził w 1817 r. ustawą o Korpusie Górniczym prekursor górnictwa i szkolnictwa górniczego Stanisław Staszic. Ważnym elementem stroju górniczego jest szpada – współcześnie jest odznaką honorową, a przywilej jej przypinania jest zarezerwowany dla osób wyróżnionych. Symbolizuje honor, wolność i godność górnika, a tradycja pochodzi z dawnych czasów, kiedy białą broń mogli nosić wolni ludzie honoru. Od 1817 r., czyli od utworzenia Korpusu Górniczego, jest symbolem władzy wyższych urzędników górniczych i nadzoru. Warto wspomnieć także godło górnicze – obecnie składa się ono ze skrzyżowanych ze sobą żelaznego młotka – pyrlika oraz żelaznego klina zwanego żelazkiem, czyli najstarszych znanych narzędzi górniczych. Pierwotnym symbolem górnictwa był róg.
Jednym z najbardziej lubianych elementów Barbórki są karczmy piwne czyli uroczyste zebranie gwarków, którzy są podzieleni na Ławę Lewą i Ławę Prawą, czyli dwa rywalizujące ze sobą zespoły. Karczmy piwne wywodzą się z tradycji spotkań gwarków w najstarszych uczelniach górniczych Europy (XVIII–XIX w.). Kobiety spotykają się w tym czasie na combrach babskich – to karczmy piwne dla damskiej części załogi górniczej.
 


Podziel się
Oceń

zachmurzenie duże

Temperatura: 4°C Miasto: Lublin

Ciśnienie: 1019 hPa
Wiatr: 6 km/h

Reklama
Ostatnie komentarze
Autor komentarza: SzachówFanTreść komentarza: I bardzo dobrze. Bardzo słuszna i zacna idea! Powiat nie tylko piłką stoi, a szachy to mądra i wspaniała gra. Dobrze, że młodzież udaje się do niej zachęcić, zwłaszcza w tych tik-tokowych czaszach. Wielkie brawa dla organizatorów - zapaleńców i propagatorów szachów w naszym regionie 👍🏽Data dodania komentarza: 1.04.2025, 19:03Źródło komentarza: Szach i mat!Autor komentarza: sekatorTreść komentarza: nooo prosze, kogo my tu mamy na pierwszej fotce uczestnika protestu w zgorzelcuData dodania komentarza: 25.03.2025, 09:33Źródło komentarza: Jest praca w policjiAutor komentarza: MarekTreść komentarza: Cześć.Mój ojciec Jerzy Łożyński był tam pierwszym kierownikiem na pocz. lat siedemdziesiątych. Mama Zdzisława,była wychowawczynią. Adres to Waryńskiego 19.Data dodania komentarza: 8.11.2023, 13:50Źródło komentarza: Dom dziecka w Bogatyni?Autor komentarza: piotr13daTreść komentarza: cześć jestem zainteresowany spotkaniem dziękuję za odpowiedz gdzie mieszkaszData dodania komentarza: 6.02.2023, 17:34Źródło komentarza: Dom dziecka w Bogatyni?Autor komentarza: LeszekTreść komentarza: Jaki był dokładny adres domu dziecka, Waryńskiego ...ile, kto wie ? Jestem wdzięcznym wychowankiem, lecz adresu sobie nie mogę przypomnieć, jak i dokumentów z adresem nie mam. Data dodania komentarza: 10.03.2022, 17:38Źródło komentarza: Dom dziecka w Bogatyni?Autor komentarza: Miłośnik sztukiTreść komentarza: Zapraszam na stronę poświęconą twórczości Beaty Makutynowicz www.makutynowicz.artData dodania komentarza: 27.01.2022, 17:11Źródło komentarza: Anioły z recyklingu
Reklama
Reklama