"Shalom - Kościół spotyka Synagogę" - koncert w Zgorzelcu
Organy, pochodzące z mieszczącej się na terenie Görlitz synagogi, w polskim, katolickim kościele bliźniaczego miasta Görlitz-Zgorzelec - oto rama niezwykłego koncertu, na który 4 września serdecznie zapraszają Förderkreis Görlitzer Synagoge wraz ze Stowarzyszniem Meetingpoint Music Messiaen.
“Shalom - Kościół spotyka Synagogę” to motyw przewodni programu, w którym spotykają się dwa instrumenty rzadko mające okazję tworzyć duet: altówka i organy. Semjon Kalinowsky z Lubeki (altówka) und Torsten Laux z Düsseldorfu (organy) zagrają zarówno znane jak i mniej rozpoznawalne dzieła chrześcijańskiej muzyki organowej oraz żydowskiej muzyki liturgicznej. W ten sposób stworzą oni niepowtarzalny międzyreligijny dialog. Jak most łączący tradycję i nowoczesność, rozpięty pomiędzy dwoma muzykami, tak bogate historyczno - muzyczne tło buduje grunt pod wspólny repertuar.
Koncert odbędzie się w niedzielę, 4 września 2016 roku, o godz. 17.00 w kościele św. Bonifacego przy ul. Emilii Plater 9, 59-900 Zgorzelec. Wstęp wolny, darowizny mile widziane.
Kolejny koncert, w którym wystąpią obaj artyści, odbędzie się 3 września w kościele św. Piotra i św. Pawła. Początek o godz. 18:30. Wstęp: 8€ / 5€ Więcej informacji pod adresem: http://www.musikinkirchen.de/
Program koncertu
Louis (Lasarus) Lewandowski (1821-1894);
Stałe preludium na Rosh Hashannah (solo organowe)
Joseph Gabriel Rheinberger (1839-1901):
Preludium c-moll
ze Siuty op.166 na altówkę i organy
Moderato
Max Bruch (1838-1920):
Kol Nidre op. 47
oryginał na wiolonczelę i orkiestrę,
opracowane na altówkę i organy
Adagio ma non troppo.
Jehan Alain (1911-1940)
„Les Fêtes de l'Année Israelite“ (solo organowe)
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Adagio z sonaty BWV 1001 (altówka solo)
Torsten Laux (ur. 1965):
Medytacja dla altówki i organów
Ernest Bloch(1880-1959):
Modlitwa z „ Żydowskie Życie “(Nr 1),
Andante moderato.
Felix Mendelssohn Bartholdy (1809 - 1847)
Sonata organowa A-Dur op.65 Nr.3
1. Con moto maestoso (chór: Z głębi utrapienia wołam do Ciebie)
2. Andante tranquillo
Joseph Sulzer (1850-1926):
Sarabande op. 8
na altówkę i organy
Henry Eccles (1671-1742)
Sonata koscielna g-Moll na altówkę i organy
Largo - Allegro (Corrente) - Adagio - Allegro vivace
Artyści:
Semjon Kalinowsky (Altówka), Lubecka
Jako zagorzały miłośnik swojego instrumentu, poprzez koncertową działalność - będąc zarówno solistą i kameralistą w Norwegii, Austrii, Polsce, Finlandii, Luxemburgu, Rosji, Szwecji, Niemczech, Włoszech,Turcji, Danii, Francji, Belgii, Holandii, Szwajcarii i Izraelu - artysta próbuje oczyścić altówkę z patyny lekceważących uprzedzeń. Jako referent i redaktor, wniósł on znaczący wkład we współpracę z
renomowanymi wydawcami muzycznymi, co umożliwiło wzbogacenie repertuaru o nowe dzieła. Urodzony na Ukrainie, otrzymał od ojca, Nauma Kalinowskyego, swój pierwszy instrument, zdobywając po niedługim czasie wysokie noty w rozmaitych konkursach. Pierwszy publiczny występ na scenie i debiut orkiestrowy zaliczył mając lat 13. W wieku 17 lat, zmieniając wcześniej instrumenty, ostatecznie zdecydował się na altówkę, tak by w 1979 roku móc rozpocząć studia dyplomowe w Państwowej Wyższej Szkole Muzycznej we Lwowie. Za koncert finałowy w ramach artystycznego egzaminu dojrzałości artysta otrzymał wyróżnienie. Jako stypendysta polskiego Ministerstwa Kultury kontynuował naukę w Gdańsku, gdzie na Akademii Muzycznej ukończył studia podyplomowe. Za swoje osiągnięcia w 1998 roku został odznaczony przez prezydenta Ukrainy godnością “Zasłużony Artysta Ukrainy”. Semjon Kalinowsky jest pomysłodawcą i kierownikiem muzycznym festiwalu “Żydowski Dzień Kultury” w Lubece.
Prof. Torsten Laux (Organy) Düsseldorf
Organista roku 2012 (urodzony w 1965 roku w Worms/Rhein), studiował muzykę kościelną w konserwatorium we Frankfurcie nad Menem. Naukę ukończył w 1989 roku, uzyskując najwyższą ocenę z egzaminu końcowego: (organy u prof. H.-J. Bartscha, improwizacja u prof. R. Mengera i KMD. G. Wachowskiego) Muzyka organowa (artystyczne wykształcenie u prof. E. Krappa) w 1993 roku. W latach 1994 - 1996, uzupełniał swoje muzyczne wykształcenie, studiując u prof. D. Rotha i prof. B. Haasa w Wyższej Szkole Muzycznej w Saarbrücken.Torsten Laux był od roku 1995 aż do 1999 kantorem i organistą Dziękczynnego Kościoła w Bad Nauheim. Od 1999 roku piastuje on stanowisko profesora muzyki organowej w Wyższej Szkole Roberta Schumanna w Düsseldorfie. Torsten Laux jest współzałożycielem i kierownikiem artystycznym Düsseldorfskiego Międzynarodowego Festiwalu Organowego (od 2006 roku, www.idofestival.de). Artysta zwyciężył w kilku renomowanych, międzynarodowych konkursach organowych i ma na swoim koncie liczne nagrania dla radia i telewizji oraz nagrania płyt CD. Koncertował we Francji, Belgii, Holandii, Angli, Danii, Szwecji, Finlandii, Włoszech, Polsce, na Węgrzech, w Rumunii i USA. Prowadzi ponadto kursy mistrzowskie Gry i Improwizacji w kraju i za granicą, a także współpracujcie jako juror przy międzynarodowych konkursach organowych.
Organy w Synagodze w Görlitz
Wykorzystanie organów podczas nabożeństw było od pierwszych dziesięcioleci XX wieku znakiem rozpoznawczym liberalnych gmin żydowskich. W Görlitz już stara synagoga mieszcząca się na Langestraße, posiadała własne organy. W 1911 otwartą nową synagogę z wbudowanymi osiemnastoma
organami. Pochodziły one z renomowanego zakładu Schlag & Söhne ze Schweidnitz. Po zbezczeszczeniu Synagogi w czasie Nocy Kryształowej w 1938 roku, nie odbywały się tam więcej żadne nabożeństwa. Aż do wiosny 1939 roku, kiedy to gmina żydowska została zmuszona do sprzedaży Domu Bożego poniżej wartości miastu Görlitz. Przedtem jednak, starała się ona spieniężyć całe wyposażenie. Katolickia kancelaria parafialna św. Krzyża wykazała zainteresowanie organami, chcąc, aby można było z nich korzystać w Kościele św. Bonifacego w Görlitz-Ost. Po ustaleniu ceny kupna wynoszącej 1.800 ówczesnych marek niemieckich, organy zostały rozmontowane jeszcze w kwietniu 1939 roku i jesienią tegoż roku ustawione w Kościele św. Bonifacego. Aż do dnia dzisiejszego rozbrzmiewają one tam w czasie nabożeństw.
Źródło: Meetingpoint Music Messiaen e.V.
fot. http://www.katedra.lodz.pl/organy-wielkie
